Handboek voor de vakdocent

Wilschut, Arie | Paperback / softback | 16-06-2023 | 9789046908815

Geschiedenis mag dan misschien het mooiste vak ter wereld zijn, er les in geven is niet zo eenvoudig als het lijkt. Er is zoveel verleden, waarmee zoveel verhalen kunnen worden verteld en zoveel verschillende doelen kunnen worden nagestreefd, dat een docent geschiedenis voortdurend knopen doorhakt: dit onderwerp wel, deze gebeurtenis niet, dit voorbeeld wel, dat dwarsverband nog even niet. Om die keuzes te maken, is kennis van zaken nodig. Niet alleen over het vakgebied zelf, maar ook over de vraag hoe je geschiedenis voor leerlingen zinvol, leerbaar en haalbaar kunt maken.

Dit handboek is opgebouwd uit drie delen. Deel I werkt de visie uit van de auteurs op de concepten zinvol, leerbaar en haalbaar. Welke functies kan geschiedenis vervullen? Waarom is historisch denken belangrijk voor een democratische samenleving? Hoe komen we tot basisinzichten waar leerlingen iets aan hebben? En hoe sluit dat alles aan bij de vakbeleving en cognitieve ontwikkeling van leerlingen? Deel II gaat over de bouwmaterialen om historische kennis te verwerven en historisch denken te bevorderen: teksten, afbeeldingen, verhalen, film, ICT-toepassingen, de fysieke omgeving en erfgoed. Deel III gaat over het vormgeven van de lessen zelf: de leerdoelen, een pakkende instap, de uitleg, activerende werkvormen, en de toetsing ? formatief en summatief.

Sinds de verschijning van de vorige druk in 2013 hebben zich allerlei ontwikkelingen voorgedaan. Enerzijds zijn dit maatschappelijke ontwikkelingen in het onderwijs, zoals de toegenomen aandacht voor burgerschapsvorming en de voortschrijding van ICT die tal van applicaties heeft opgeleverd die in de klas worden gebruikt. Anderzijds is er veel nieuw vakdidactisch onderzoek bijgekomen dat het inzicht in het leren en onderwijzen van geschiedenis heeft verruimd. Alle hoofdstukken zijn geactualiseerd en enkele hoofdstukken zijn grondig herzien. Er is meer aandacht voor de omgang met controversiële onderwerpen, de rol van taal en ICT in de klas.

Arie Wilschut, Dick van Straaten en Marcel van Riessen zijn historicus en gaven zelf les in het voortgezet (secundair) onderwijs. Van Straaten en Van Riessen zijn vakdidacticus aan de lerarenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Wilschut was lerarenopleider en lector didactiek van de maatschappijvakken aan de Hogeschool van Amsterdam.