vestinglandschap aan de Lek

Koen, Douwe | Hardback | 19-06-2015 | 9789079156290

De verdedigingswerken in de Stelling van Honswijk vormen een van de meest imposante vestingbouwkundige ensembles in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Gesitueerd in een typisch Hollands rivierenlandschap vinden we een staalkaart van de vestingbouw tussen 1840 en 1940. In Fort Honswijk staat een spectaculaire ‘bomvrije’ toren, omarmd door een contrescarpgalerij. Aan het Inundatiekanaal, geflankeerd door de Gedekte Gemeenschapsweg, liggen de Lunet aan de Snel en het Werk aan de Korte Uitweg. Op enige afstand completeren het Werk aan de Waalse Wetering en de loopgravenlinie van het Werk aan de Groeneweg dit unieke vestinglandschap.

In dit boek beschrijft Douwe Koen het ontstaan en de ontwikkeling van de Stelling van Honswijk, van de eerste plannen in 1815 tot nu. De verdedigingswerken kregen de naam ‘Wachters aan de Lek’ omdat zij, samen met Fort Everdingen en het Werk aan het Spoel ten zuiden van de rivier, de vijand moesten beletten over en langs de Lek op te trekken. Dit viel niet mee. De auteur laat zien hoe steeds doeltreffender geschut en een toenemend mobiele vijand een voortdurende modernisering en uitbreiding van de Stelling vergden. Hij heeft ook oog voor de soldaten die tijdens oefeningen en mobilisaties de vestingen bevolkten en voor de burgers die in dit vestinglandschap moesten leven en werken. Niet zo bekend is dat voor de Tweede Wereldoorlog Fort Honswijk fungeerde als interneringskamp voor Duitse vluchtelingen en erna voor Duitsers (Drie van Breda) en ‘foute’ Nederlanders. Ten slotte schetst hij de bedrijvigheid in de Stelling na de opheffing als ‘vestingwerk in de zin der wet’, eerst voor militaire doeleinden en nu voor inspirerende recreatieve initiatieven.

In dit boek zijn vele niet eerder gepubliceerde kaarten, tekeningen en foto’s opgenomen.Fotograaf Bert Muller heeft daarnaast in een prachtig foto-essay de unieke sfeer van de ‘bomvrije’ toren en de contrescarpgalerij vastgelegd.