Oorlogsjaren in Apeldoorn

Mulder, Gerda | Hardback | 11-10-2022 | 9789076905556

Bij toeval ? via een brief in een privé-archief ? komt Gerda Mulder achter het bestaan van een moeder en dochter die actief waren in het Apeldoorns verzet. Dochter Ninette Opolski trouwt na de oorlog met een Canadese be-vrijder en emigreert als oorlogsbruid naar haar nieuwe vaderland. Op aan-dringen van vrienden schrijft ze in 1992 haar oorlogsherinneringen op. Die periode staat centraal in Ninette en haar familie. Oorlogsjaren in Apel-doorn. Het boek besteedt daarnaast ook aandacht aan Ninettes jeugd in Nederlands-Indië en haar leven op het platteland van de provincie Saskat-chewan in Canada.

Ninette wordt in Bandoeng geboren, als jongste dochter van de Duitse theeplanter Curt Opolski en de Nederlandse juriste Leonie s’ Jacob. In 1929 scheiden haar ouders. Haar vader keert terug naar Duitsland; haar moeder en de kinderen, die de Duitse nationaliteit houden, vestigen zich in Nederland.
Dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit en moeten de gezinsleden ingrijpende keuzes maken. Ninettes broer Curt neemt ? op aandringen van zijn vader en te-gen de wil van zijn moeder ? dienst in het Duitse leger. Hij komt als jachtvlie-ger om bij de Duitse inval in Noorwegen in april 1940. Ninette blijft met haar ontroostbare moeder achter in Apeldoorn.
Veel leden van de familie s’ Jacob sluiten zich na de Duitse inval aan bij het verzet. Als onder hen steeds meer slachtoffers vallen, nemen moeder en dochter een ingrijpende beslissing. Leonie stelt haar huis open voor onderduikers, Ninette stopt met haar studie. Ze kan ? ondanks haar Duitse nationaliteit ? actief worden als koerierster bij een gewapende verzetsgroep die zich bezighoudt met wapendroppings en sabotage van spoorwegen.
De geallieerde troepen verliezen de Slag om Arnhem in september 1944. Er breekt een vreselijk laatste oorlogsjaar aan. De Duitsers slaan genadeloos terug met razzia’s, arrestaties en deportaties. In Apeldoorn rollen ze met hulp van een verrader een verzetsgroep op. Ze doden op 2 oktober 1944, ‘Zwarte Maandag’, zes verzetsstrijders en twee geallieerde piloten. De ondergrondse moet meteen alle ondergedoken piloten naar andere adressen overbrengen. De beslissing van Ninette en Leonie om vijf Amerikaanse piloten in huis te nemen wordt hen bij-na fataal. Ze moeten zelf onderduiken tot het einde van de oorlog.
Ninette houdt heel haar leven intensief contact met haar vrienden van de knokploeg. Haar moeder Leonie blijft alleen achter in Nederland. Ze brengt lan-ge perioden in Italië door en zoekt troost in de studie van kunst en cultuur der Etrusken.