vergeten spoor

Citroen, Hans | Hardback | 29-01-2014 | 9789074274685

In Auschwitz-de Judenrampe beschrijft Hans Citroen een vergeten treinstation. Bijna alle Europese Joden met bestemming Auschwitz, op de Hongaarse Joden na, arriveerden op deze locatie die officieel Auschwitz Bahnhof West werd genoemd, maar in de toenmalige volksmond de naam Judenrampe (Jodenperron) kreeg. In de Auschwitzliteratuur is er nagenoeg niets over vinden.

Volgens de communistische propaganda zouden er 4,5 miljoen mensen in Auschwitz zijn vermoord. Tegenwoordig is een aantal doden van 1,1 miljoen gangbaar. Uitgaande van deze schatting, die wereldwijd door historici is aanvaard, zijn er 1,3 miljoen mensen naar Auschwitz gedeporteerd waarvan er 800.000 op de Judenrampe arriveerden. De Judenrampe moet als belangrijkste logistieke accommodatie bij het berekenen van het aantal gedeporteerden een belangrijke rol hebben gespeeld. Desondanks heeft dit station in de geschiedenis van de Holocaust geen contour gekregen? Wat is er met de Judenrampe gebeurd?

Auschwitz-de Judenrampe is een uitgewerkte versie van het eerste deel van Auschwitz-Owicim, een baanbrekend boek dat in december 2011 verscheen.

Linkervoorflap

De pers over Auschwitz-Owicim:

Pascale Verbeken, auteur van Tranzyt Antwerpia: ‘De Judenrampe in Auschwitz is niet alleen een vergeten spoor, maar ook een verborgen verhaal. Met zijn aangeboren nieuwsgierigheid en scepsis laat Hans Citroen licht schijnen op één van de meest dramatische plekken uit de Europese geschiedenis. Verrassend en meeslepend. Geschiedschrijving in haar meest pure en noodzakelijke vorm.’

Robert Jan van Pelt, coauteur van Auschwitz. Van 1270 tot heden: ‘In het kielzog van talloze memoires, historische studies en zelfs romans, waardoor Auschwitz is teruggebracht tot een vaak versimpelde parabel, neemt Auschwitz-Owicim de lezer mee in het onverwacht complexe, bijzondere van deze plek, en de vele, soms raadselachtige overblijfselen uit de oorlog.’

Laura Starink, auteur van Duitse Wortels in NRC Handelsblad: ‘Over Auschwitz is alles bekend, zal menigeen denken. Dat is een vergissing. Hans Citroen en zijn Poolse vrouw Barbara Starzyska, wisten mythe en werkelijkheid rondom het op 27 januari 1945 bevrijde kamp te ontwarren.’

Frank van Vree, auteur van In de schaduw van Auschwitz in de Groene Amsterdammer: ‘De wisseling van het perspectief die zich geleidelijk in de tekst en de afbeeldingen ontvouwt, doet het beeld van Auschwitz onomkeerbaar van betekenis veranderen.’

Rechtervoorflap
Hans Citroen (14 maart 1947 in Den Haag) studeerde van 1966 tot 1969 aan de Vrije Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en tot 1971 aan de Ateliers 63 in Haarlem. Ging in 1974 wonen in Rotterdam. Maakte autonome kunstwerken en kunst voor de openbare ruimte. Met Bob van Persie beheerde hij van 1974 tot 1976 het legendarische Museum de Keikdoos in het Rotterdamse Centraal Station (De ‘Keikdoos’, kleinste museum van Nederland (1977) – YouTube). In 1978 was hij medeoprichter van de kunstenaarsgroep Kunst en Vaarwerk en realiseerde kunstwerken in Rotterdam, de Rotterdamse haven, Sevilla Spanje, Kobe Japan. Was een van de hoofdpersonen van Groeten uit Rotterdam, een in 1980 uitgezonden televisiedrieluik van de VPRO. In 1999 publiceerde Uitgeverij de Hef zijn boek Op grond van Rotterdam, een beeld-epos over het graven van de Rotterdamse havens en de Rotterdamse metro. In 1993 kreeg hij een relatie met Barbara Starzyska, geboren in Owicim: de Poolse naam voor het stadje Auschwitz. Met zijn zus Michal maakten Hans en Barbara voor de VPRO de radiodocumentaires Dood spoor en Naar je weet wel. Zij werkten mee aan de televisiefilms The Holocaust Experience en In Europa. Hans publiceerde artikelen en fotoreportages over Auschwitz voor NRC Handelsblad. In 2010 maakte hij met Barbara Starzyska het boek Auschwitz-Owicim.