Brieven 2357 – 2515

Erasmus, Desiderius | Hardback | 29-10-2019 | 9789061004844

In dit zeventiende deel van de integrale uitgave van alle 3141 brieven van en aan Erasmus zijn de brieven opgenomen die van augustus 1530 t/m juli 1531 werden geschreven. Dit deel is vertaald door Jan Bedaux.

Een opvallend thema vormt in dit deel de Rijksdag te Augsburg (20 juni-19 november 1530), waar Karel V hoopte de aanhangers van de Reformatie en de katholieken tot elkaar te brengen. Uiteindelijk slaagde hij daar niet in. Erasmus had geweigerd de rijksdag bij te wonen, omdat hij naar eigen zeggen van de keizer geen uitnodiging had ontvangen en hij bovendien ziek was. Met deze argumenten kon hij voorkomen dat hij bij de discussies betrokken raakte. Van zowel zijn tegen- als zijn medestanders die de Rijksdag bijwoonden ontving hij diverse brieven. Ook in andere brieven komt de Rijksdag ter sprake. Door de onopgeloste godsdiensttwisten slaagde Karel V, die volgens Erasmus de aanwijzingen van paus Clemens V steeds gewillig opvolgde, er niet in de rust in het Duitse keizerrijk te herstellen en het rijk achter zich te krijgen voor zijn strijd tegen de Turken – ontwikkelingen die Erasmus veel zorgen baarden en hem somber stemden. De ernst van de situatie in Oost-Europa kreeg Erasmus te lezen in de brieven 2396 en 2399. Ook de onlusten en dreigingen in andere landen sterkten zijn pessimisme.
Sinds april 1529 woonde Erasmus in het huis ‘Zum Walfisch’ in Freiburg. Met zijn nieuwe woonplaats was hij niet gelukkig. De kosten voor levensonderhoud waren hoog. Bovendien brak er in het voorjaar van 1530 een pest uit en was Erasmus van maart tot juli ernstig ziek. Door wisseling van eigenaar van ‘Zum Walfisch’ moest Erasmus, die daar tot dan toe gratis woonde, voortaan huur betalen, hetgeen eind september 1531 leidde tot verhuizing naar een nieuwe door hem gekochte woning ‘Zum Kind Jesu’. Hoewel Erasmus Freiburg wilde verlaten en hij heel wat uitnodigingen naar andere plaatsen ontving, verliet hij desondanks de stad niet. Als reden hiervoor voerde hij zijn zwakke gezondheid aan. Bovendien kreeg hij het dringende advies pas uit Freiburg te vertrekken wanneer de Rijksdag van Augsburg was afgelopen. De toen invallende winter maakte iedere reis onmogelijk.