Lodder, Jan | Paperback / softback | 05-07-2023 | 9789493288768

In onze tijd lijkt de betekenis van Jezus Christus van Nazareth steeds minder relevant te worden voor veel mensen. De wonderen en andere bovennatuurlijke aspecten die hem omringen, worden vaak als ongeloofwaardig beschouwd. In deze moderne tijd hechten we meer waarde aan natuurwetten en realiteit dan aan mythen. Hoewel we niet alles kunnen verklaren, worden wonderen en mythische verhalen steeds minder geloofwaardig bevonden.

Maar dit boek richt zich niet op Jezus Christus van Nazareth, maar op Jezus van Bethanië. Is dit een andere Jezus? In zekere zin, absoluut! In het geboortedorp van Jezus, waar hij zijn missie begint volgens het evangelie van Mattheüs (13:54), vragen de dorpelingen zich af waar hij zijn wijsheid en krachten vandaan haalt. De evangelisten hadden een antwoord op die vraag: de Zoon van God kan alles. Maar als we historisch naar Jezus willen kijken, los van religieus geloof, is zowel de aard van de vraag als het antwoord niet zo vanzelfsprekend.

De tekst is intrigerend omdat het de kern van de controverse rond Jezus weergeeft: zijn wijsheid en zijn vermogen om wonderen en goddelijke krachten te tonen. Het is fascinerend omdat deze twee aspecten, wijsheid en krachten, eigenlijk tegengesteld aan elkaar lijken te zijn, terwijl de evangelist doet alsof ze met elkaar verbonden zijn. Het is een slim gebruik van taal. De tekst onthult de methoden die de evangelisten hebben gebruikt om de boodschap van de historische Jezus van Bethanië, gebaseerd op oudtestamentische wijsheid, te verweven met de Paulinische christologie. Zo werd Jezus van Bethanië uiteindelijk geassimileerd tot de wonderbaarlijke Jezus Christus van Nazareth.

Dit boek onderzoekt verschillende vragen over Jezus, niet vanuit een religieus perspectief, maar vanuit historisch en literair oogpunt. Was Jezus een mythisch figuur zonder historische basis? Was hij een Griekse cynicus of een boeddhistische volgeling? Wat zei en deed hij daadwerkelijk? Het boek behandelt deze vragen en ontrafelt de samenhang tussen Jezus en zijn historische boodschap.

Het doel is niet om het geloof in Jezus te ontkrachten, maar om een dieper inzicht te bieden in wie Jezus mogelijk was als historische figuur. Het boek neemt je mee op een historische en literaire reis om de verschillende aspecten van Jezus van Bethanië te ontdekken en zijn boodschap in een nieuw licht te plaatsen.

—-

Hoe Jezus te zien, vormde al vroeg na diens dood een controverse die tot in onze tijd voortduurt.Dat betekende vanaf het begin dat men Jezus voorstelde overeenkomstig eigen ideeën over hem. Verhalen en woorden van Jezus werden daarbij tot verhalen en woorden over hem gemaakt.

Dat begon al met Paulus, met in zijn kielzog de evangelisten. Zij vormden een gekruisigde Joodse wijsheidsleraar om tot een incarnatie van God. Berust het hele Jezusverhaal daarom niet slechts op mythevorming zonder historische waarheid? En als zo'n Jezusfiguur al bestaan heeft, was hij in feite dan niet eerder een rondtrekkende Helleense cynicus, of een volgeling van het boeddhisme zoals wel beweerd wordt? Voorspelde hij de ondergang van de wereld zoals Johannes de Doper?

Onderging hij invloed van Johannes, door wie hij zich immers liet dopen. Waarom trouwens? Was hij werkelijk een historische vervulling van Jesajaprofetieën van honderden jaren eerder? Genas hij echt allerlei ziekten en wekte hij daadwerkelijk doden op? Was hij een exorcist die ‘boze geesten’ en ‘de Duivel’ uitdreef?

Het christelijk geloof heeft haar eigen antwoorden op deze vragen, maar dat bevredigt velen niet langer. Dit boek benadert deze vragen niet geloofsmatig, maar literair en historisch. Wat van Jezus daarna overblijft, is een historische figuur met een geloofwaardige, eigentijdse boodschap, die evenwel tijdloze geldigheid heeft.

Geloof je niet, of niet langer, of heb je de kerk achter je gelaten, dan heeft Jezus van Bethanië je misschien iets te vertellen. En als je wel gelooft, vertelt hij je iets anders.