De zaak van de Joodse hoedenmaakster Ans van Dijk uit Amsterdam

Groen, Koos | Paperback / softback | 06-05-2024 | 9789089753069

Dit boek vertelt de geschiedenis van Ans van Dijk die in de oorlog meer dan 200 ondergedoken Joden heeft verraden. In de eerste oorlogsjaren helpt de Joodse Ans van Dijk mensen met het vinden van onderduikadressen. In januari 1943 moet ze zelf onderduiken. Nauwelijks en paar maanden later gaat het mis. Op Tweede Paasdag wordt ze verraden. De Nederlandse politie stelt Van Dijk voor de keuze: als strafgeval deportatie naar Polen òf voor de politie werken. Dat betekent het opsporen van ondergedoken Joden. Om haar leven te redden kiest Van Dijk voor het laatste.

In een periode van vijftien maanden verraadt Ans van Dijk, soms alleen en soms met de hulp van twee andere gearresteerde vrouwen, Branca Simons en Rosalie Roozendaal, tientallen Joden. Al snel overstijgen Van Dijks inzet, sluwheid en inventiviteit de haar opgelegde plichten. Terwijl ze voor haar haar opsporingswerk veel complimenten oogst, laat ze een diep spoor van ellende en dood achter.

Kort na de bevrijding wordt Ans van Dijk gearresteerd. Na een spraakmakend proces wordt ze ter dood veroordeeld. In de vroege ochtend van 14 januari 1948 staat ze voor het vuurpeloton en wordt het vonnis voltrokken. Ans van Dijk was lesbisch. Is het toeval dat de enige vrouw die na de bevrijding geëxecuteerd is, joods en homosexueel was, terwijl de vele tientallen Duitse en Nederlandse organisatoren van de moord op honderdduizend Nederlandse joden bleven gespaard?

In Het verraad van Ans van Dijk reconstrueert Koos Groen het tragische leven van Ans van Dijk en haar uiteindelijke ondergang. Zijn jarenlange onderzoek in het Nationaal Archief leverde veel nieuwe feiten op.

Voormalig Trouw-journalist Koos Groen (1942) publiceerde veel over WO2 en de nasleep ervan. Over zijn boek Fout en niet Goed, over de berechting en behandeling van Nederlandse collaborateurs, schreef De Telegraaf ‘(?) een fenomenaal boek.’