De dynamische interactie tussen mens en natuur.

Nooteboom, Bart | Paperback / softback | 10-05-2024 | 9789464871821

Het ecologisch perspectief dat men heeft is gebaseerd op fundamentele vormen van denken. De oude vorm, met een scheiding van subject en object, en een statische ontologie van de vaste identiteit van dingen, leidde tot verwoesting van de natuur, en we hebben een nieuwe vorm nodig die natuurvriendelijker is, robuust en flexibel, en zich aanpast aan veranderende omstandigheden. Dat gaat diep.

Ik pleit voor een ontologie van dynamiek, zicht op verandering van mens en natuur, als gevolg van interacties tussen dingen onderling in plaats van autonome individuen of elementen van de natuur. Een dynamische en relationele ontologie. De dynamiek ontstaat door onvoorspelbare interacties tussen dingen, relaties tussen mensen, en tussen mens en natuur.
Er is niet één enkele ‘juiste’ vorm van milieubeleid, maar meerdere vormen. Het is echter een slechte manier van denken over milieubeleid als een verdere domesticatie van de natuur voor het nut van de mens.

Er is een rampzalige logica die men moeilijk onder ogen kan zien. Om de natuur te redden, voor het lange termijn welzijn van de mens, is beperking nodig van de consumptie, de productie die daarvoor nodig is, en stopzetting van economische groei. Dat zou kunnen met hogere BTW, accijnzen, beperking van vervuilende activiteiten, hogere belasting op verre vluchten en autogebruik, beperking van de consumptie van vlees, bevordering van biologische landbouw en veeteelt, en een basisinkomen. Daar zal onder de bevolking geen meerderheid voor te vinden zijn, en hun protest wordt uitgebuit door populistische politici, die daardoor de overhand krijgen. Dit is de tragiek van de democratie. We lopen doodleuk op een doodlopende weg van de evolutie.