De zoektocht naar economische zingeving van Gilgamesj tot Wall Street

Sedlacek, Tomas | Paperback / softback | 21-02-2022 | 9789463192491

‘Een economie vertelt ons … veel over zichzelf wanneer ze haar zwakke kant laat zien, niet wanneer ze op haar sterkst is. Wij kunnen haar veel beter leren kennen wanneer ze zwak en nederig is, dan wanneer ze overloopt van trots en niets dan minachting heeft voor alles behalve zichzelf. Kracht verhult vaak de essentie van dingen, terwijl zwakte die aan het licht brengt.’ – Uit de inleiding
‘Schitterend geschreven … ik kon dit boek tot op twee derde ervan niet wegleggen of ook maar aan iets anders denken … je blijft lezen.’ – Samuel Brittan, Financial Times
‘Sedlacek bepleit niets minder dan een ‘humanomie’, een beschouwing van het lot van de mens in deze wereld van schaarste waarin ook de verhalen van de mens en zijn filosofieën worden betrokken. Economen hebben zichzelf verlamd door hun gebrek aan academische breedte en hun ‘wetenschappelijke’ minachting voor het menselijk woord. Sedlacek, die zowel naar het Gilgamesj-epos als de film The Matrix kijkt, kun je moeilijk van kleingeestigheid betichten. Het indrukwekkendst, echter, is de diepgang. Sedlacek dringt door tot de ziel van de economie.’ – Deirdre McClosky, schrijfster van The Bourgeois Virtues: Ethics for an Age of Commerce en The Cult of Statistical Significance
‘In deze sterke, geweldige ontdekkingsreis roept Tomas Sedlacek ons allemaal op, om onze verbeelding meer te laten spreken en breder en concreter na te denken over de economie dan we sinds vele generaties hebben gedaan. Vele denkers, onder wie ook vele economen, zullen in dit boek de aanzet tot nieuw onderzoek vinden.’ – Michael Novak, schrijver van On Two Wings en Washington’s God
‘De economie van goed en kwaad is een verrukkelijke krachttoer die een groot publiek een ongebruikelijke, erudiete en boeiende kijk op de wereld biedt.’ – Jan Svejnar, hoogleraar Economie en Overheidsbeleid, universiteit van Michigan

Tomas Sedlacek heeft als geen ander de ramen open gezet in de economie. Deze jonge adviseur van Vaclav Havel werd door de Yale Economic Review uitgeroepen tot een van de ‘vijf spannendste denkers in de economie’. Hij is tegenwoordig de eerste macro-econoom van de grootste Tsjechische bank en lid van de Nationale Economische Raad in Praag. In Tsjechië is hij met zijn provocerende publicaties uitgegroeid tot een nationaal fenomeen. Zijn werk is zelfs bewerkt voor een theaterproductie die avond aan avond volle zalen trekt in het Nationale Theater in Praag. Sedlacek heeft interesse voor de economie gewekt bij een ongekend breed publiek: kunstenaars, filosofen, politici, journalisten, studenten, intellectuelen. Zelfs mensen die volstrekt niets te maken hebben met eco­nomie als vakgebied lezen hem met groot plezier. Hoe hij dit doet? Door zich niet te storen aan de gebruikelijke hekjes rond de economie, en door een eenvoudige, bijna ketterse stelling te betrekken: eigenlijk gaat de economie over niets meer of minder dan de vraag over goed en kwaad.

In De economie van goed en kwaad bekijkt Sedlacek zijn vakgebied door een volstrekt nieuwe bril en daagt hij ons uit tot een volstrekt nieuwe kijk op de wereld. De economie is een wetenschap, een waardevrij wiskundig onderzoek, wordt vaak beweerd. Maar voor Sedlacek is de economie iets van onze cultuur, een product van onze beschaving. ‘Zelfs het meest doorwrochte wiskundige model,’ zegt hij, ‘is op de keper beschouwd een verhaal, een parabel, onze poging om de wereld waarin wij leven op een rationele manier te doorgronden.’ Om de overtuigingen die ten grondslag liggen aan de economie te begrijpen, stapt hij over de gebruikelijke piketpaaltjes rond het vak­gebied heen en vindt economie in mythen, religie, theo­logie, filosofie, psychologie, lite­ratuur en film. Hij kijkt naar het ­Gilgamesj-epos en het Oude Testament en naar het ontstaan van het christendom, naar zowel Descartes als Adam Smith en de consumptiedrang van de Fight Club. In zijn spannende, postmoderne stijl stelt hij prangende ‘meta-economische’ vragen over niets minder dan de ziel van de economie.

In wat kenners beschouwen als een indrukwekkende stap voorwaarts in de ‘humanomie’ stelt Sedlacek de wijsheid van filosofen en dichters boven de strikte wiskundige modellen van het menselijk handelen. Met zijn baanbrekende benadering verandert hij onze manier van denken over de economie en de manier waarop wij economische waarde berekenen.