van Columbus tot Willem Barentsz voor de moderne zeiler

Werf, Siebren van der | Paperback / softback | 01-11-2021 | 9789086161591

Met declinatietafels voor de zon, 2017 – 2020, daglengtetafels voor de gehele aarde en het regiment van de Poolster.

Een modernere versie van een zeemanshandboek zoals zestiende-eeuwse zeevarenden gebruikten, van Columbus tot Willem Barentsz.

Die handleidingen bestonden in het algemeen uit drie delen.

– Een inleiding over het heelal en hoe de zon, de planeten de sterren om ons heen draaien. De instructie, vaak “regiment” genoemd, om uit een hoogtemeting van de poolster je breedte te bepalen. En natuurlijk het “regiment van de zon”: hoe vind je je breedte uit een meting van een zonshoogte op de middag, wanneer die pal in het zuiden staat, of pal noord voor wie de zuidelijke zeeën bevaart.

– We voegen er nog een eenvoudige methode aan toe om een redelijke schatting van de lengtegraad te krijgen uit de tijdstippen van zonsopkomst en zonsondergang. De ouden hadden zandlopers om hun tijd te meten maar de moderne zeiler heeft een nauwkeurige tijdmeter.

– Voor de zon geven we vierjarige declinatietafels, samengesteld voor 2017-2020, precies vijf eeuwen na de eerste Portugese vierjarige tafels. Ze zijn geordend op de manier die in de zestiende en zeventiende eeuw gebruikelijk was. Per dag één declinatie op het middaguur, dat hier is gekozen voor de meridiaan van Greenwich, dus om 12 uur GMT.