NSB, SS, kerk en verzet op een strekkende kilometer

Liempt, Ad van | Paperback / softback | 09-05-2018 | 9789460038662

De Maliebaan, kroonjuweel van Utrecht: een prachtige, brede laan van precies een kilometer lang, met aan beide kanten fraaie herenhuizen en stadspaleizen. Het is een van de meest geliefde plekken van Utrecht, maar ook een plek met een weerbarstige geschiedenis.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte de Nederlandse ‘Unter den Linden’ als een magneet op de Duitse bezetter en de NSB. Musserts hoofdkwartier was er al in 1937 gevestigd, na 1940 volgden nog zeker vijftien nazi-instituten. Er vonden parades plaats, hooggeplaatste nazi’s maakten er hun opwachting, er werd vergaderd, gekonkeld, gespioneerd, geroddeld en samengezworen.

Maar pal naast de gevreesde verhoorkamers van de Sicherheitspolizei woonde dr. Max, ofwel Marie-Anne Tellegen, een spilfiguur in het verzet. En schuin tegenover Mussert resideerde de ferm anti-Duitse rooms-katholieke aartsbisschop Jan de Jong, die zijn rug rechthield tegenover het nazigeweld.

Tegelijkertijd ging het gewone leven door: er werden kinderen geboren, er gingen mensen dood, er waren aanrijdingen. En overal werden jonge dienstmeisjes gevraagd, ‘goed kunnende werken en koken’.