Inclusieve politiek in Nederland (1780‑1860)

Oddens, Joris | Paperback / softback | 25-09-2023 | 9789024462476

‘Dit boek biedt een prachtig voorbeeld van echte inclusieve geschiedschrijving. Het brengt ons terug naar de oorsprong van de dagelijkse praktijk van democratische vertegenwoordiging, maar ook van massapolitiek en populisme.’ – Beatrice de Graaf

‘Een vernieuwend boek dat ons inzicht verbreedt in vormen van politieke toegang en invloed van gewone burgers, vóór de invoering van de democratie.’ – Remieg Aerts

 

Inclusieve politiek

De Nederlandse politiek van enkele eeuwen geleden was inclusiever dan we denken. Rond 1800 beleefde Nederland roerige tijden: het waren jaren van revolutie, strijd tegen Oranje en de Belgische Opstand. Tegen deze achtergrond namen individuen en groepen die niet behoorden tot de stedelijke, protestantse, mannelijke bestuurselite toch volop deel aan het politieke proces.

 

Verzoekschriften en petities

Zij deden dat door gebruik te maken van het belangrijkste politieke instrument van hun tijd: verzoekschriften en petities. Alle autoriteiten in het land, van dorpsbestuurders tot de koning, namen verzoekschriften uiterst serieus. Het recht van petitie werd beschouwd als een fundamenteel politiek recht, al kregen petitionarissen ook stevige kritiek te verduren.

 

Petitiesamenleving

Politieke participatie wordt vaak gereduceerd tot de periodieke deelname aan verkiezingen. Besluitvorming is vooral bestudeerd op het niveau van de macht. Tot ver in de moderne tijd ging aan besluiten echter een heel traject vooraf van het opstellen, ondertekenen en indienen van petities. Joris Oddens schrijft deze vergeten praktijk terug in de geschiedenis. Het inzicht dat Nederland eeuwenlang een petitiesamenleving was, geeft een impuls aan het hedendaagse debat over democratische vernieuwing.

 

Over de auteur

Joris Oddens is als politiek historicus verbonden aan het Huygens Instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Bij Boom Uitgevers Amsterdam voerde hij eerder de redactie over In dit Huis. Twee eeuwen Tweede Kamer (2015). Zijn boek Pioniers in schaduwbeeld. Het eerste parlement van Nederland (2012) werd bekroond met de D.J. Veegensprijs.