herinneren en vergeten in het werk van Anselm Kiefer en Gerhard Richter

Weijers, Wouter | Paperback / softback | 03-02-2025 | 9789460042935

De Duitse kunstenaars Anselm Kiefer (1945) en Gerhard Richter (1932) maakten ieder een schilderij met de titel ‘Jerusalem’ – Kiefer in 1986, Richter in 1995. Een Duitse kunstenaar die in de tweede helft van de twintigste eeuw een kunstwerk maakt en dat Jerusalem noemt, kan niet anders dan zich bewust zijn van de last van de recente Duitse geschiedenis die achter de titel schuilgaat. Hij is doordrongen van de vernietiging van de Europese joden. Hoezeer hun schilderijen ook in vorm, intentie en achtergrond verschillen, Kiefer en Richter nemen in hun kunst steeds weer stelling tegenover dat onvoorstelbare feit, niet alleen in hun beider ‘Jerusalem’ maar ook in andere werken.
In ‘Jerusalem, Jerusalem’ worden de uiteenlopende en onderling strijdige wijzen geanalyseerd waarop Kiefer en Richter in hun werk de problematische erfenis van Tweede Wereldoorlog en de Holocaust verbeelden. Beide kunstenaars staan voor de grote vraag hoe in het naoorlogse Duitsland uitdrukking te geven aan het onvoorstelbare. Daarbij wordt wat krampachtig werd vergeten weer in herinnering gebracht, en wordt de herinnering betwijfeld.
Gaandeweg ontrafelt ‘Jerusalem, Jerusalem’ hoe geschiedenis, herinnering en schilderkunst zich in het werk van deze kunstenaars met elkaar verknopen.