Over experts, technocraten en hun waarheidsaanspraken

Marx, Pieter | Paperback / softback | 18-11-2024 | 9789464984057

We praten vaak over populisme versus liberale democratie zonder de derde in het kegelspel te zien: technocratie. Met welke legitimiteit vragen experts ons verregaande, soms voorheen onvoorstelbare inbreuken op onze autonomie te aanvaarden? Omdat ze ‘het’ beter weten ? uiteraard. Maar is hun autoriteit wel wetenschappelijk onderbouwd?

In Waarom zou ik liegen? onderzoekt Pieter Marx welke vormen technocratie vandaag aanneemt. Hij legt bloot hoe zich de voorbije decennia een Technocratisch Consensus Complex (TCC) heeft gevormd. Een beheersmodel dat niet enkel regering en administratie omvat, maar ook allerlei experts, onderwijsorganisaties, ngo’s, supranationale instellingen en zelfs media en rechters.

Marx toont hoe die consensus steunt op wetenschap, maar ook op de geloofsovertuigingen van het TCC, zijn blinde vlekken en belangen. Groepsdruk en levensbeschouwing spelen een bepalende rol in de technocratische waarheidsaanspraken.

Hij behandelt eveneens de rol van technologie: AI, prognosemodellen, toezicht… Net als het moment waarop technocraten en experts aan bod komen: dreigende noodtoestand en catastrofe.

Marx laat ook zien dat de utopische en apocalyptische elementen in de technocratische consensus het best begrepen worden door er ook de politiek-theologische aard van te onderkennen.

Tot slot behandelt hij de verhouding tussen technocratie en populisme en de bedreiging voor onze democratie die zij vormen.