Was Desi Bouterse voor Nederland een geschenk uit de hemel?

Barreveld, Dirk Jan | Paperback / softback | 06-12-2021 | 9789464431681 |
Levertijd 5 dagen

Rond het midden van de 17e eeuw waren wij het rijkste en machtigste land ter wereld. Onze schepen brachten niet alleen specerijen uit Indië, maar ook katoen, tabak en suiker uit Brazilië. Voor die suiker hadden we werknemers nodig, die haalden wij uit West Afrika. In 1654 kwam er echter een spaak in het wiel. De Portugezen veroverden Brazilië en konden wij de slaven niet meer kwijt. Het was Pieter Stuyvesant, op dat moment de directeur van onze kolonie Nieuw Holland, het huidige New York, die met een unieke oplossing kwam. Hij richtte Curaçao in als overslag en distributiecentrum en dirigeerde de slavenstroom van West Afrika via Curaçao naar de Amerikaanse westkust. Toen een Zeeuwse vloot Suriname in 1667 veroverde werd de nieuwe kolonie ook al snel een belangrijke bestemming voor West Afrikaanse slaven.

Waarom het mis ging in Suriname
Toen de slavernij in 1863 werd afgeschaft kwam men op het idee om Hindostanen uit Noord India en Javanen uit Indonesië te importeren. Tezamen met de Creolen, een vermenging van slaven en hun Europese meesters en de Marrons, weggevluchte slaven, vormden zij op den duur vier etniciteiten die geheel van elkaar verschillen op ieder denkbaar gebied. Bij dit soort groepen ligt de macht bij de stamhoofden, oudsten en/of de geestelijke leiders.

Den Uyl en Pronk deden in 1975, ten tijde van de onderhandelingen over de onafhankelijkheid van Suriname, echter alles af met de paar politici die het land kende. Zij hadden geen enkel begrip van de werkelijke situatie. Toen het Surinaamse volk in de gaten kreeg wat precies afgesproken was nam de helft van de bevolking, ruim 300.000 mensen, ijlings de benen naar Nederland. Suriname werd van de ene dag op de andere een leeg land zonder artsen, tandartsen, verpleegkundigen, loodgieters, politiemannen, armoede vierde hoogtij en Nederland keek de andere kant op. Na vijf jaar ploeteren zonder uitzicht greep het Surinaamse leger, met Desi Bouterse aan het hoofd, de macht. Wat was het alternatief? Nederland keek de andere kant op. Waar was de politiek? Waar waren Joop den Uyl en Jan Pronk?

Voor de Nederlandse politici echter, was Bouterse een geschenk uit de hemel. Men kon Bouterse nu van alles wat in Suriname mis ging de schuld geven. Uit voorzichtigheid zorgde de Nederlandse regering er wel voor dat alle documenten waaruit zou kunnen blijken dat Nederland op de een of andere manier toch bij de staatsgreep betrokken was (kolonel Valk) voor decennia geheim zouden blijven. In 2011 liep de termijn af, Rutte echter, was er als de bliksem bij om de termijn tot 2060 te verlengen. Dan is in ieder geval iedereen die er iets van wist dood. Wij moeten toch wel een hele scheve schaats geschaatst hebben…