Een ‘mirakel’, een mirakelspel en een wonderlijke devotie

Maas, Ad | Paperback / softback | 11-04-2017 | 9789461537720 |
Levertijd 5 dagen

Dit boek gaat over het oudste mirakelspel in onze literatuur: Tspel vanden sacramente vander Nyeuwervaert. In Nyeuwervaert (tegenwoordig Klundert) werd in het veen een hostie (het Sacrament) gevonden. De hostie begon bij een onderzoek naar echtheid op 5 plaatsen te bloeden. Spoedig gingen er geruchten rond over wonderbaarlijke genezingen. Nyeuwervaert werd een druk bezochte bedevaartsplaats. Na de Sint Elisabethvloed (1421) liet Jan van Nassau het Sacrament naar Breda overbrengen waar de sacramentsdevotie tot volle bloei kwam. De familie Van Nassau speelde daar tot de beeldenstorm (1566) en tot Willem van Oranje een belangrijke rol in. In de loop van de eeuwen bleef het Sacrament van Nyeuwervaert in Breda een belangrijke culturele en religieuze zaak. In het boek wordt deze geschiedenis verteld. De datering (van de ontwikkeling) van het mirakelspel komt helder aan de orde en daarmee in verband de kwestie van het auteurschap.

Bronnenonderzoek heeft ertoe geleid dat de plaats van het vinden van de hostie (of van de legende daarover) aannemelijk vastgesteld kan worden. Van het Nyeuwervaert-verhaal is in de Grote Kerk van Breda een (gerestaureerd) retabel te bezichtigen. Met betrekking tot dit ongeveer 500-jaar oude schilderij wordt een nieuwe zienswijze gepresenteerd. Ook wordt ingegaan op de vraag of een middeleeuws devotieverhaal nog actuele betekenis kan hebben.