Een pragmatische filosofie van het goede leven

Nooteboom, Bart | Paperback / softback | 03-08-2020 | 9789463389075

Goed en gelukkig leven: Wat is het en hoe bereik je het? Veel
filosofen, vanaf de oudheid tot heden, hebben erover geschreven.
Ik maak gebruik van hun inzichten en van uitkomsten
van wetenschappelijk onderzoek in verschillende disciplines.
Voorkennis is niet nodig om mijn verhaal te kunnen volgen en
jargon heb ik zoveel mogelijk vermeden. Het gaat o.a. over kennis
en onbewuste impulsen, vrije wil, identiteit, authenticiteit en
conformisme. Hier volgt een greep uit de inhoud:
Als je in een bepaalde richting kijkt kun je niet tegelijk in alle
andere richtingen kijken. De blik van kennis is altijd beperkt. Je
hebt andere mensen nodig om je beperkte visie aan te vullen of
te corrigeren. Of een idee ‘juist’ is hangt ervan af of het werkt in
de praktijk van het leven (pragmatisme). Alles wat de mens doet,
in kennis en oordelen, is imperfect, maar dat betekent niet dat er
geen verbetering kan zijn. Het is ‘imperfectie in beweging’.
Mens en samenleving worden voor een groot deel gestuurd door
onbewuste impulsen. Die zijn ten dele aangeboren, verankerd
in genen, omdat ze in de evolutie bijdroegen aan overleving en
voortplanting. Zij zijn ten dele gewoonten opgedaan in opvoeding,
onderwijs en ervaring in handelen. Voor een deel zijn die
gewoonten van denken opgenomen in een min of meer gedeelde
ideologie van denken en doen, die in een gegeven cultuur niet ter
discussie staat, en waarvan men zich niet bewust is.
Hoe verhouden zich authenticiteit en conformisme? De mens is
sociaal, heeft interactie met anderen nodig om zichzelf te worden,
maar doet dat met zijn aangeboren gaven, in zijn omgeving,
langs zijn unieke levenspad, en is daardoor individu.