Eiland in het midden

Vlasblom, Dirk | Paperback / softback | 14-11-2022 | 9789464261547

Begin 21ste eeuw landt een golf Afrikanen op de zuidkust van Sicilië, in wrakke bootjes en zonder verblijfspapieren. De Arabische Lente heeft hun landen in chaos gestort en zij zoeken hun heil in dit meest dichtbije stukje Europa. Europese politici spreken van ‘pech’, een gevolg van de geringe afstand tussen Sicilië en Afrika. Toch gold die nabijheid lang als gelukkig.

Liefst twee duizend jaar profiteerde Sicilië van zijn centrale ligging in de Middellandse Zee en zijn nauwe banden met Noord-Afrika. Onder de Carthagers en de Romeinen waren die een bron van rijkdom, en dat bleef zo in de tweeënhalve eeuw van Arabisch bestuur (827-1072). De vorsten van het Normandische huis Hauteville, dat Sicilië veroverde op de Kalbiden-emirs, maakten Palermo tot hoofdstad van een Mediterraan koninkrijk dat nauwe relaties behield met islamitisch ‘Ifriqiya’.

Pas in de 16de eeuw, toen Karel V Sicilië erfde van zijn Spaanse grootouders Ferdinand en Isabella, verloor Sicilië zijn bevoorrechte positie door de botsende imperiale ambities van Spaanse Habsburgers en Ottomaanse Turken. Van een verbindende schakel tussen twee werelden werd het een frontlijn tussen twee mogendheden in oorlog, die elkaar ook het primaat betwistten van de eigen godsdienst. De herinnering aan de vier eeuwen dat de meeste Sicilianen Arabisch spraken en moslim waren, werd hardhandig uitgewist door de Spaanse Inquisitie. Van een regionale mogendheid werd Sicilië een armlastige periferie van Spanje.

Ook toen bleven er banden bestaan met ‘de overkant’. Aan het begin van de 19de eeuw zochten politieke ballingen uit het Koninkrijk der Beide Siciliën, dat werd geregeerd door een Spaanse tak van de Bourbons, hun toevlucht in de havensteden Tunis en Algiers. De Sicilianen die achterbleven vochten met Garibaldi tegen de Bourbons en maakten het eiland in 1860 deel van het nieuwe Italië.

In dit boek vertelt journalist-schrijver Dirk Vlasblom in zestien hoofdstukken het fascinerende verhaal van 2.500 jaar Sicilië, eiland tussen Afrika en Europa.