Toen en nu
Lalmahomed, Bea | Paperback / softback | 12-07-2024 | 9789090386980
https://bureaueer.nl, auteur Bea Lalmahomed
Dit vijfdelig boek geeft een verrassend inzicht in de matrisamenlevingsvormen van matrivrouwen en hun nazaten, vanaf de ronselpraktijken in Ghana, herkomstlanden Suriname, Caribisch gebied tot aan Nederland.
Op basis van de twee pijlers seksualiteit en financiën/ arbeid, werd zij in de Afrikaanse gemeenschap boven de man gepositioneerd als de hoeksteen van de samenleving. Aan dit eerbiedwaardig leven bracht de slavernij een eind.
Ze werd geronseld voor arbeidsdoeleinden, maar haar eervernietiging begon al bij de overtocht naar diverse kolonies. De identiteitsloze slavenfase brak aan, hun mensenrechten werden wettelijk ontnomen. Zo werden ze het eigendom van de machtige blanken. De vrouw had niet langer de macht over zichzelf, haar kinderen, het huwelijk, noch kon zij bescherming bieden tegen haar seksueel misbruik en mishandeling. In de onderdrukte positie ontwikkelt zij overlevingsstrategieën zoals verdraagzaamheid en beheersing. Gehoorzaamheid en aanpassen werden haar Agency.
De herstelfase brak aan, ze pakte het matrileven op met blote handen, dat zij, hoe krom of scheef ook, wist te handhaven tijdens de slavernij. Hoewel het moeilijk was om een gezin te stichten, bleven de pijlers seksualiteit en financiën/ arbeid, bij het vormen van een samenleving, doorslaggevende factoren.
Als centrum in het gezin heeft ze weinig vertrouwen in een ander, ze werkt net zo hard als de man om haar kinderen te beschermen. Het vertrouwen in de seks van de man, die in de slavernij de passagierende vaderrol ontwikkelde, is minimaal.
De gevolgen van de slavernij zijn nochtans zichtbaar in diverse complexe matrisamenlevingsvormen. De bezoek-/ latrelatie, waarin de moeder hoofd van het gezin is, levert tegenwoordig veel opvoedingsproblemen op. Kinderen hebben bij de vorming een vader en moeder nodig. In het huwelijk of samenwonen vecht de matrivrouw op het scherpst van de snede haar positie aan. Met haar rugzak vol ervaringen van voorgaande generaties heeft ze veel vertrouwen in zichzelf.
Bea Lalmahomed is onderwijskundige, agogische gedragswetenschapster. Zij schreef de boeken: ‘EER, leven met eergedrag en eerverlies’, ‘Schade schande schuld’, ‘Hindostaanse vrouwen’, ‘Creoolse vrouwen, opvoeding en levensstijl’,
is coauteur van ‘Andere tijden andere meiden’ en ‘Thuis’.