ethiek en integriteit bij de krijgsmacht, morele vorming, dilemmatraining

Baarda, Th. A. van | Paperback / softback | 24-11-2024 | 9789055739905

Dit boek vormt de tweede, herziene druk van het Praktijkboek Militaire Ethiek dat in 2004 was verschenen. Een tweede druk was noodzakelijk geworden, mede als gevolg van de veranderende omstandigheden waarin de Nederlandse krijgsmacht opereert. In de tussen gelegen jaren is bijvoorbeeld de kwestie van zeerovers voor de kust van Somalië urgent geworden. In Irak en Afghanistan heeft de krijgsmacht ervaring opgedaan die vermeld moest worden. De huidige tweede druk is bovendien aangepast aan de ontwikkelingen rondom het Rapport Staal (2006) en het herziene integriteitbeleid dat daaruit is voortgevloeid.
Dit boek begint met een hoofdstuk dat nieuw is en dat de fundamenten van de militaire ethiek bespreekt. In dat hoofdstuk wordt ingegaan op de rol van militaire ethiek in de Nederlandse krijgsmacht; tevens wordt een onderwijskundige visie voorgesteld. Een accent ligt daarbij op morele vorming en de ontwikkeling van morele competentie. Geïnspireerd door o.m. de filosoof Theodor Adorno en zijn befaamde radio-toespraak Erziehung nach Auschwitz, wordt bepleit dat het enige onderwijs dat uiteindelijk zin heeft, een onderwijsvorm is dat studenten stimuleert zich te ontwikkelen tot zelfstandig denkende individuen.
Op de diverse opleidingscentra van de Nederlandse krijgsmacht worden cursussen ge¬geven die ten doel hebben een bijdrage te leveren aan de morele vorming van de cursist en zijn morele competentie te versterken. Het doel van dit boek is deze doelstelling te ondersteunen. De onder¬werpen morele vorming, morele competentie en dilemmatraining komen in dit boek daarom her¬haaldelijk aan de orde. Regelmatig gebeurt dat in combinatie met het thema leider¬schap. Ter adstructie telt dit boek ruim vijfentwintig foto’s en andere illustraties.
In dit boek wordt niet alleen militaire ethiek voor de krijgsmacht als geheel besproken. In de hoofdstukken die afzonderlijk zijn geschreven voor Landmacht, Luchtmacht, Marine en Marechaussee, wordt er bovendien ingegaan op de verschillen in de toepassing van ethiek voor onder meer vliegend en varend personeel. Daarnaast zijn er hoofdstukken opgenomen over ethische vraagstukken bij bepaalde dienstvakken, zoals de Militair Geneeskundige Dienst, de Militair Psychologische Dienst en het Bedrijfsmaatschappelijk Werk. De bespreking van de MRoE, de Medical Rules of Eligibility, in het hoofdstuk over de Militair Geneeskundige Dienst, zal ongetwijfeld de aandacht trekken.
Aan het slot van dit boek keren hoofdstukken terug die ook in de eerste druk stonden, en betrekking hebben op enkele onderwijskundige aspecten van morele oordeelsvorming. Het betreft: een hoofdstuk over het Socratische gesprek, twee hoofdstukken over oordeelvorming met een dynamisch model en een hoofdstuk met oefendilemma’s.
Achterin dit boek is een overzicht gegeven van plichtethiek gevolg ethiek en deugd ethiek. Diverse hoofdstukken uit dit boek zullen naar dit overzicht verwijzen. Tevens vindt u achterin de huidige gedragscode van Defensie (2007). Ter vergelijking vindt u ook de gedragscodes uit de daaraan voorafgaande periode, alsmede enkele interessante buitenlandse gedragscodes.